Алдагдсан найман жил

Алдагдсан найман жил. Энэ нэр Монголын түүхэнд харууслаар дүүрэн бичигдэж үлдэнэ. Хоёр сонгуулиар үнэмлэхүй ялалт байгуулсан МАН энэ найман жилд юу ч хийж чадсангүй. Ковидын ганц жилийг яая гэхэв. Өмнө нь, хойно нь уулыг нурааж, усыг эргүүлэх боломж байсан.

Уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнэ дэлхийн зах зээл дээр өсч, гадаад дотоод нөхцөл хамгийн таатай үе байв. Эрчим хүчний салбарт ганц Цахилгаан станц босгох нь бүү хэл доголдолд орж, тог цахилгаан тасалддаг болов. Аль эрт шаваа тавьсан Алтан ширээгийн нефть боловсруулах үйлдвэр таг чиг. Урагшаа чиглэсэн төмөр зам тавьсан гэдэг ч мухардаад ашигласан нь үгүй.

Харин ч хулгай худал гаарч, хээл хахууль хэрээс хэтэрч авлигын индексээр олон байр ухрав. Хүний эрх, эрх чөлөө хумигдаж, үг хэлж, хэвлэн нийтлэгсэд торны цааны суух гашуун тавиланд хүрлээ. Эрдэнэтэд онц байдал тогтоох нэрээр чухам юу хийснийг хэн ч үл мэднэ.

Хөгжлийн банк, Капитал банкны санаатай дампуурал, нууцын зэрэглэлд орсон төмөр замын санхүүжилт, нүүрсний хулгай, ковидын үеийн санхүүгийн тайлан гээд Монголоор дүүрэн хулгай худал, авлига хээл хахууль.

Боссон бүтээн байгуулалт гэвэл хээр бариад нураасан хэдэн хөшөө, хавар болгон сольдог замын боржуураас өөр юмгүй. Энэ найман жилд үнэмлэхүй олонхоор төр барьсан МАН эрчим хүчний асуудлаа шийдэж, нефть нэрэх үйлдвэрээ босгож, төмөр замаа тавьж, хулгай худлаа таслан зогсоосон бол улс орноороо ийн гуйланчлал ядууралд автахгүй байв. Өр төлсөн гэдэг ч хоёр дахин өссөн болохыг статистик бэлээхэн харуулна. Мөн инфляци өсч, төгрөг суларснаар үнийн өсөлт орлогоосоо хэд дахин давсан гээд дандаа таагүй үзүүлэлтүүд. Байдал энэ хэвээрээ үргэлжилвэл улсаараа дампуурах эрсдэл хаалга тогшиж байна даа.     

Б.Чингүүн